Ποιος θεωρεί την παιδεία δημόσιο αγαθό πλέον;;

Και πράγματι η παιδεία είναι δημόσιο αγαθό και ως τέτοιο θα έπρεπε να το προσεγγίζουμε όλοι μας. Το ζήτημα όμως που τίθεται είναι το πόσοι από εμάς βλέπουμε την παιδεία πια ως αγαθό, την στιγμή που ο όρος παιδεία είναι ταυτόσημος με εκείνον της εκπαίδευσης;  Πόσοι από εμάς εμπιστευόμαστε τα παιδιά μας στο δημόσιο σχολείο και μόνο σ΄αυτό;  Η εμπειρία μου ως μαθήτρια, ως καθηγήτρια αλλά και ως ενεργού πολίτη αυτής της χώρας έχει δείξει πως η παιδεία μάλλον προιόν έχει καταλήξει να είναι και μάλιστα ακριβό. Τα τελευταία 20 χρόνια οι γονείς δαπανούν ένα μεγάλο ποσοστό από τον οικογενειακό τους προυπολογισμό στην ιδιωτική εκπαίδευση, δείχνοντας με την πρακτική αυτή πως εκείνο που πραγματικά θέλουν από τα παιδιά τους είναι να είναι πιο ανταγωνιστικά σε κοινωνικό επίπεδο. Επομένως, ...


οι ίδιοι οι γονείς βλέπουν τα παιδιά τους ως φορείς ενός προιόντος-γνώσης, εξειδίκευσης- που αύριο μεθαύριο "ευελπιστούν" να τύχουν μια καλής "τιμής" (ενός καλού και σίγουρου μισθού). Για ποιο λόγο όμως οι γονείς επενδύουν τόσα χρήματα στην εκπαίδευση του παιδιού τους; Μήπως γιατί η ίδια η κοινωνία έχει πια αλλάξει; Μήπως γιατί όλα πια μετριώνται με το χρήμα; Μήπως γιατί όλος ο κόσμος κινείται προς αυτήν την κατεύθυνση; Χώρες της ευρωπαικής ένωσης (Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία...) χώρες όπως Σουηδία, Φιλανδία, ΗΠΑ  έχουν επενδύσει πολλά στην παιδεία και είναι γνωστές σ΄όλο τον κόσμο για την ποιότητα που προσφέρουν. Αλήθεια γιατί αναφέρουμε τις χώρες αυτές και όχι κάποιες άλλες για την παιδειά τους; Προφανώς, έχουν αξιολογηθεί. Για να αξιολογηθεί όμως κάτι θα πρέπει να είναι μετρήσιμο και αν την παιδεία δεν την προσέγγιζαν σαν προιόν δεν θα μπορούσαν να την αξιολογήσουν. Η Ελλάδα πράγματι που είναι σ΄όλα αυτά; Παραμένει ρομαντική ενώ όλος ο κόσμος γύρω μας αλλάζει και μάλιστα με γοργούς ρύθμους.

Αφορμή για αυτήν την ανάρτηση στάθηκε το άρθρο του Χρήστου Κάτσικα για το ποιες είναι οι προθέσεις αυτής της κυβέρνησης όσον αφορά τις "αλλαγές που ετοιμάζονται στα ελληνικά πανεπιστήμια". Στόχος της τωρινής ηγεσίας του ΥΠΕΠΘ όσον αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι: η οικονομική αυτοτέλεια των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων και η σύνδεσή αυτών με την αγορά εργασίας και την κοινωνία. Θεωρώ ειλικρινά πως αυτό είναι ένα μέτρο που θα έπρεπε εδώ και χρόνια να έχει εφαρμοστεί. Είμαι ένας πτυχιούχος ενός ελληνικού πανεπιστημίου που όταν βγήκα στην αγορά εργασίας είδα πως όλο αυτό που εγώ και οι γονείς μου είχαμε αγωνιστεί να πετύχουμε δεν είχε καμία ανταπόκριση και καμία τύχη. Και πράγματι μπορεί να πήρα πράγματα από όλη αυτήν την διαδικασία, ηθική ανταμοιβή, κοινωνική καταξίωση...αλλά με κάποιο τρόπο πρέπει να ζήσεις κιόλας. Τα ελληνικά πανεπιστήμια προσφέρουν υψηλού επιπέδου μόρφωση-αυτό συγκαταλέγεται στα πλεονεκτήματα. Αν και μεταξύ μας αυτό είναι κάτι που λέγεται, αλλά δεν έχει αξιολογηθεί κιόλας. Με άλλα λόγια "ευλογάμε τα γένια μας". Όμως μειονεκτούν:

• στο κομμάτι της οργάνωσης-για το μάθημα που εξεταζόμασταν το βιβλίο το παίρναμε την προηγούμενη μέρα
• και στο ό,τι αν αυτά που σπουδάζουμε έχουν κάποια χρηστική αξία "εκεί έξω"

Στο σημείο αυτό θα ήθελα να αντιπαραθέσω σ΄όλους εκείνους που υπεραμύνονται της θέσης της μη εμπορευματοποίησης της γνώσης τι έχουν να πουν για την κομματικοποίηση της γνώσης. Μας ενοχλεί το ό,τι τα πανεπιστήμια μπορεί να μετατραπούν σε επιχειρήσεις και δεν μας ενοχλεί το ό,τι έχουν μετατραπεί σε "στρατολογικά γραφεία" κομμάτων. 

Στόχος του άρθρου αυτού είναι περισσότερο ο προβληματισμός και λιγότερο η προβολή της θέσης μου και των σκεψεών μου ως πλέον σωστοί. Αυτό που θέλω να επισημάνω είναι πως θα πρέπει σαν κοινωνία να αποφασίσουμε τι θέλουμε. Θέλουμε η παιδεία που προσφέρουμε να είναι δημόσιο αγαθό, αν ναι, να το συμφωνήσουμε όλοι-πολιτική ηγεσία και ο καθένας μας προσωπικά- και να το υποστηρίξουμε. Θα πρέπει να πάψουμε να κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας και να υπάρχει ανακολουθία ανάμεσα σ΄αυτά που λέμε και σ΄αυτά που πράττουμε. Έτσι φτάσαμε ως εδώ, γιατί πορευθήκαμε αναξιόπιστα. Και έτσι μεγαλώνουμε και τα παιδιά μας. Ανακόλουθα και αναξιόπιστα.