Οι μειώσεις μισθών δεν θα βοηθήσουν την ανάπτυξη της χώρας

Μετά τη σημαντική μείωση αμοιβών, επιδομάτων και δώρων στο δημόσιο τομέα προετοιμάζεται το έδαφος για μειώσεις αμοιβών στην ιδιωτικό τομέα. Το επιχείρημα του Ευρωπαίου Επιτρόπου Όλι Ρεν, που πρώτος πέρυσι έθεσε το ζήτημα, είναι ότι η μείωση των αμοιβών του ιδιωτικού τομέα θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων που είναι πολύ χαμηλή. Το επιχείρημα αυτό φαίνεται εσχάτως να γίνεται αποδεκτό και από την ελληνική κυβέρνηση, καθώς ο αρμόδιος Υπουργός δεν απέρριψε σε τηλεοπτική του συνέντευξη ένα τέτοιο ενδεχόμενο.

Είναι γεγονός ότι η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων είναι χαμηλή. Η εξαγωγική ικανότητα της χώρας είναι απογοητευτική. Το εμπορικό έλλειμμα παρά τη μικρή μείωση του εξακολουθεί να είναι τεράστιο. Το κόστος εργασίας είναι τμήμα του συνολικού κόστους παραγωγής και ως τέτοιο επηρεάζει την ανταγωνιστικότητα των ελληνικών επιχειρήσεων, καθώς όσο υψηλότερο είναι το κόστος παραγωγής τόσο υψηλότερες οι τιμές διάθεσης των προϊόντων και τόσο χαμηλότερη η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων.

Το κόστος παραγωγής των προϊόντων δεν αποτελείται μόνο από τα εργατικά. Σε αυτό συμμετέχουν οι πρώτες ύλες, ο μηχανολογικός εξοπλισμός, το κόστος ενοικίασης των χώρων παραγωγής, τα μεταφορικά και φυσικά οι φόροι. Τον τελευταίο χρόνο τα φορολογικά μέτρα της κυβέρνησης εκτόξευσαν το κόστος παραγωγής των ελληνικών προϊόντων. Οι αυξήσεις σε καύσιμα, διόδια, αντικειμενικές τιμές και ΦΠΑ αύξησαν το κόστος παραγωγής κάνοντας τα ελληνικά προϊόντα ακόμη πιο ακριβά και λιγότερο ανταγωνιστικά. Αντίθετα, οι μισθοί έμειναν σταθεροί σε μια περίοδο που ο πληθωρισμός κινείται στο 5%. Δηλαδή το πραγματικό εργατικό κόστος μειώθηκε.

Βέβαια δεν φταίνε μόνο τα μέτρα της κυβέρνησης για την έλλειψη ανταγωνιστικότητας των ελληνικών επιχειρήσεων. Οι ελληνικές επιχειρήσεις ποτέ δεν επένδυσαν στην έρευνα, την καινοτομία και την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας. Υπήρξαν διαχρονικά παρασιτικές του δημόσιου τομέα, χωρίς εξωστρέφεια, με ελάχιστες εξαιρέσεις, και με αδυναμία να εκμεταλλευτούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της χώρας στον τουρισμό, τον αγροτοδιατροφικό τομέα και τους φυσικούς και ενεργειακούς πόρους. Σήμερα η κυβέρνηση τους κάνει ένα ακόμη δώρο, μειώνει το φορολογικό συντελεστή των επιχειρήσεων από το 24% στο 20%, τη στιγμή που ο φορολογικός συντελεστής στην εργασία ξεκινά από 18% και φτάνει ως και 40%.
Θεωρητικά, η μείωση των αμοιβών στην Ελλάδα θα μειώσει τις τιμές των προϊόντων για δυο λόγους: αφενός θα μειώσει το κόστος παραγωγής και αφετέρου θα μειώσει την εγχώρια ζήτηση και κατανάλωση, προκαλώντας μείωση στις τιμές των αγαθών και βοηθώντας στην αύξηση των εξαγωγών. Μέχρι σήμερα αυτό δεν έχει συμβεί, διότι φαίνεται ότι υπάρχει ακαμψία τιμών. Δηλαδή οι παραγωγοί, οι έμποροι και οι αυτοαπασχολούμενοι, δεν μειώνουν τις τιμές τους, παρά τη συνεχιζόμενη μείωση της ζήτησης. Οι έλληνες επιχειρηματίες προσπαθούν να κρατήσουν το τζίρο τους σταθερό, αυξάνοντας τις τιμές για να ισοσταθμίζουν τη μείωση της ζήτησης. Είναι προφανές ότι υπάρχει έλλειψη εξαγωγικής νοοτροπίας και εμμονή σε μια μικρή περιορισμένη εγχώρια αγορά που σε συνθήκες κρίσης και δημοσιονομικής πειθαρχίας δεν μπορεί να συντηρήσει τις εγχώριες επιχειρήσεις.
Άρα, το πρόβλημα της χαμηλής ελληνικής ανταγωνιστικότητας δεν οφείλεται πρωτίστως στο εργατικό κόστος, καθώς ο μέσος Έλληνας εργαζόμενος αμείβεται λιγότερο από το μέσο Ευρωπαίο εργαζόμενο, αλλά στην σημαντική επιβάρυνση του κόστους παραγωγής από έμμεσους φόρους, την έλλειψη εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας στη χώρα και στην αδυναμία των ελληνικών επιχειρήσεων να αξιοποιήσουν την τεχνολογία και να παράγουν προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας. Η μείωση των αμοιβών του ιδιωτικού τομέα, θα μειώσει τα έσοδα του κράτους από τη φορολογία εισοδήματος, δεν θα οδηγήσει σε αποπληθωρισμό, λόγω της ακαμψίας τιμών που υπάρχει στην Ελλάδα και θα μειώσει την εγχώρια ζήτηση, βυθίζοντας σε ακόμη μεγαλύτερη ύφεση τη χώρα, καθώς οι ελληνικές επιχειρήσεις δεν εμφανίζουν εξαγωγική δυναμική, για να υποκατασταθεί η μείωση της εγχώριας κατανάλωσης.
Στην παρούσα φάση οι μειώσεις μισθών του ιδιωτικού τομέα δεν θα βοηθήσουν την ανάπτυξη της χώρας. Η ανάπτυξη της χώρας χρειάζεται αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της χώρας και στροφή της παραγωγής σε προϊόντα και υπηρεσίες που έχουν ζήτηση και απορροφούνται στην εγχώρια και διεθνή αγορά. Η διατήρηση της αγοραστικής δύναμης των Ελλήνων θα συμβάλει στην απορρόφηση της παραγωγής και στη γρηγορότερη έξοδο της χώρας από την ύφεση. Η οικονομική εξάντληση των εργαζομένων θα δημιουργήσει κοινωνική ένταση και θα θέσει σε κίνδυνο τη γενικότερη προσπάθεια ανασύνταξης της ελληνικής οικονομίας λόγω της απορρύθμισης της ομαλής λειτουργίας της ελληνικής οικονομίας.

Θανάσης Ζεκεντές, Οικονομολόγος